Wet- en regelgeving energietransitie

Wat 

• Bedrijven en instellingen zijn verplicht om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder te treffen (energiebesparingsplicht). Deze maatregelen zijn te vinden in de lijst van erkende maatregelen (EML). 
• Met ingang van 1 juli 2019 zijn bedrijven en instellingen verplicht te melden bij RVO welke energiebesparende maatregelen zij hebben genomen (Informatieplicht). Deze bedrijven moeten eens per 4 jaar rapporteren of en hoe zij aan de energiebesparingsplicht voldoen. Zij moeten dit jaar uiterlijk op 1 december 2023 aan de informatieplicht voldaan hebben. Zie: Informatieplicht energiebesparing vanaf 2023 (rvo.nl)
• De energiebesparingsplicht gaat vanaf 1 juli 2023 ook over maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder die geen energie besparen, maar wel CO2-uitstoot verminderen. Denk hierbij aan het opwekken van hernieuwbare energie en het overstappen naar een energiedrager met een lagere CO2-uitstoot, zoals de overstap van aardgas naar biogas.   

Voor wie 

• Bedrijven en instellingen met een jaarverbruik van >50.000 kWh elektriciteit of >25.000 m3 aardgas (of een equivalent daarvan). 
• Wie voor welke maatregelen verantwoordelijk is, is afhankelijk van het type maatregel.  Dit kan de eigenaar (verhuurder) zijn en/of de huurder.  

De energiebesparingsplicht geldt vanaf 1 juli 2023 voor bijna alle locaties met het hiervoor genoemde jaarlijks energiegebruik. De uitzonderingen staan op de website van RVO.  
 
Vanaf 1 januari 2024 treedt naar verwachting de Omgevingswet in werking. Hierin wordt ook de energiebesparingsplicht opgenomen. Om te garanderen dat de aanpassing van de energiebesparingsplicht op 1 juli 2023 in werking treedt, worden de aanpassingen verwerkt in het huidige Activiteitenbesluit milieubeheer. 
 
De omgevingsdiensten toetsen of bedrijven en maatschappelijke organisaties voldoen aan de Wet milieubeheer. Daarbij worden bedrijven vaak gestimuleerd om meer te doen dan alleen de wettelijk verplichte maatregelen. Ook bij gesubsidieerde projecten met energiescans worden bovenwettelijke maatregelen gestimuleerd. 

 Wat 

• Milieubelastende activiteiten die ingewikkeld of ernstig zijn hebben een omgevingsvergunning milieu nodig. 
• De eisen voor energiebesparing gelden wel voor bedrijven met deze activiteiten, maar worden in de milieuvergunning vastgelegd. 

Voor wie? 
Bedrijven die de lucht vervuilen en energie-intensieve industrie, zoals bijvoorbeeld metaalbewerkende bedrijven. 

Wat 

• De ETS is een marktinstrument waarmee de EU de uitstoot van broeikasgassen kosteneffectief wil verminderen. 
• Emissiehandel is de handel in emissierechten, die het recht geven om een bepaalde hoeveelheid broeikasgassen uit te stoten. 

Voor wie? 
Grote industriële bedrijven die bijvoorbeeld elektriciteit opwekken of metaal produceren. 
 

Wat 

• Eisen aan energiezuinigheid van nieuwe gebouwen en technische systemen (isolatie, verwarming, ventilatie, duurzame opwek én laadinfrastructuur). 
• Bij verkoop, verhuur of oplevering van utiliteitsgebouwen is een geldig energielabel verplicht. 
• Kantoren met een vloeroppervlakte >100m2 zijn verplicht om minimaal energielabel C te hebben per 1 januari 2023. 
• Bedrijven met meer dan 100 werknemers moeten hun gemiddelde CO2-uitstoot van het zakelijke vervoer per 1 januari 2026 terugbrengen tot de landelijke CO2-norm.

Op de website van RVO vindt u meer informatie over de wetten en regels voor gebouwen. 

 
Stand van zaken Bouwbesluit – energielabel C plicht voor kantoren 
57% van de kantoren in Nederland heeft op dit moment energielabel C of beter. Vanaf 1 januari 2023 is dat het minimaal verplichte niveau. (Bron: RVO.nl, situatie 1 april 2023) 

• 57% Kantoren met energielabel C of beter 
• 10% Kantoren met energielabel D of slechter 
• 33% Kantoren zonder energielabel 

Wat 

• Verplichting om eens per 4 jaar een energie-audit uit te voeren. 

• Inzicht in actueel energieverbruik en de besparingsmogelijkheden van een onderneming. Dit betreft ook vervoer/mobiliteit. 

• Er is een specifieke concernaanpak voor ketens van bedrijven (bijvoorbeeld Albert Heijn, CenterParcs, etc.) 

Voor wie? 

Grote ondernemingen met: 

• 250 fte of meer 

• Jaaromzet van meer dan € 50 miljoen én een jaarlijks balanstotaal van meer dan € 43 miljoen. 

Verantwoordelijkheid 

• Verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) is het bevoegd gezag. 

• Dit is vaak de gemeente die het meestal uitbesteed aan Omgevingsdiensten, zoals de ODRU of RUD Utrecht. 

Proces 

• De Landelijke Handhavingsstrategie biedt richtlijnen en handvatten zodat er passend en uniform wordt opgetreden. 

• De combinatie van de zwaarte van de overtreding en het gedrag van de overtreder bepalen de gekozen interventie. 

De Omgevingswet bundelt en moderniseert de regels voor de leefomgeving. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. 

Met behulp van één digitaal loket wordt het makkelijker om ruimtelijke projecten te starten. Er komt meer ruimte voor lokaal maatwerk. De Omgevingswet is naar verwachting per 1 januari 2024 van kracht.